انواع هرس درخت فندق

انواع هرس درخت فندق

هرس داشت. یعنی استخوان‌بندی نخستین درخت فندق روی یک تنه، حذف سایر تنه‌ها و حفظ تعادل آن در آینده است به طوری که، سبب تسهیل هرس‌های بعدی و اصلاح اندام درخت پس از باردهی و نفوذ نور و عبور آن در تاج درخت شود.

هرس داشت بلافاصله پس از کاشت آغاز می‌شود و تا سنین باردهی (4 تا 5 سال) ادامه دارد.

فصل هرس داشت در زمستان به هنگام خواب درخت یعنی از آذر تا اسفندماه است.

و هدف از این هرس، پرورش درخت به صورت جامی مرکب از ۳ تا ۵ شاخه اصلی ، بر حسب قدرت آن در اطراف تنه ی یک پایه است به طوری که حدود ۶۰ سانتی متر از هم فاصله داشته باشند.

هرس فندق هنگام کاشت

پس از کاشت نهال یا قلمه ریشه دار در زمین اصلی، نخستین هرس به صورت زیر انجام می شود:

سر زدن نهال از ارتفاع یک متری از سطح زمین

حذف کلیه شاخه های پایین تر از ۴۰ سانتی متر از کف خاک

قطع سایر شاخه های (پیش جوش) از بالای ۴۰ سانتی متری تنه و از بالای دو جوانه ، هر کدام به طول حداکثر یک سانتی متر

زخم بندی شاخه های بریده با چسب باغبانی یا مواد قارچ کش

حذف ترک هایی که در طول دوره رشد بعدی روییده می شوند ( از ۴۰ سانتی متر به پایین)

هرس فندق در سال اول

حالت اول. نمای بسیار روشنی از رشد یکساله ی فنی به طول ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر را با تعدادی از شاخه هایی که در آینده رشد خواهد کرد به فواصل مطلوب روی ساقه نهال می باشد.

در این حالت عملیات زیر روی نهال یکساله انجام می شود:

انتخاب ۳ تا ۵ شاخه اصلی با زاویه و فاصله باز و مناسب

حفظ تعادل نهال با کوتاه کردن یک یا چند شاخه قوی یا حذف آنها

حذف نرک ها دوگانه و سه گانه و حفظ شاخه هایی که زاویه مناسب  و فاصله ی مطلوب با تنه ی درخت دارند.

حذف باقی مانده شاخه های پایین تر از ۴۰ سانتی متر روی ساقه

حذف احتمالی محور مرکزی در صورت نامتناسب بودن از پاشنه

حالت دوم. شاخه ها رشد بسیار متفاوتی دارند (۲۰ تا ۴۰ سانتر متر) اما چون تعداد بازو های انجام شده کافی نیست اصلاحات زیر ضروری است:

قطع محور مرکزی روی ۴ تا ۵ جوانه به منظور کمک به رشد شاخه های جانشین

حفظ تعادل بین شاخه های باقی مانده با حذف یا کوتآه کردن یک یا چند شاخه

کم کردن تعداد شاخه های چند گانه و مضاعف

حذف نرک ها باقیمانده روی تنه از ۵۰ سانتی متر به پایین

حالت سوم. در این حالت نهال رشد کافی ندارد و تنها مخور مرکزی با یک شاخه روییده شده است که در این مرحله نیز باید عملیات زیر انجام گیرد:

قطع محور مرکزی روی ۴ تا ۵ جوانه به منظور تحریک رشد شاخه بعدی

کوتاه شاخه دوم روز ۲ یا ۳ جوانه به منظور تحریک و تسهیل در رشد شاخه های بعدی

حذف تمام نرک های پایین تر از ۵۰ سانتی متر

حالت چهارم. در این حالت نیز چون نهال رشد ضعیفی دارد و شاخه های کم  رشد زیادی به طول ۵ تا ۱۰ سانتی متر روی ساقه آن روییده اند ، هرس به شکل زیر انجام می گیرد:

حذف نرک های تحتانی و کوتاه کردن سایر شاخه ها روی ۲ جوانه با قطع شاخه های مضاعف و چند گانه

ادامه همین سیستم هرس روی نهال دیگری که شاخه های در یک سطح باشند

هرس سال دوم

در سال دوم بر حسب موقعیت و ارقام شاخه هایی روی درخت می رویند که بین ۴۰ تا ۱۰۰ سانتی متر رشد می کنند و به صورت زیر هرس می شوند:

انتخاب شاخه های فرعی در صورتی که تعداد آنها به حد دلخواه نرسیده باشد.

کوتاه کردن شاخه های تحتانی تا یک سوم طول رشد (تا ۵۰ سانتر متر) به منظور حفظ تعادل درخت

حذف شاخه های فرعی جانبی قوی و خیلی نزدیک به شاخه های اصلی با زاویه بسته

حذف نرک های مرکزی و تحتانی درخت

قطع محور مرکزی جدیدی که دواره از نو رشد کرده باشد.

هرس در سال سوم

هرس در سال سوم شامل عملیات زیر است:

قطع شاخه ها اگر از ۵۰ سانتی متر بیشتر رشد کرده باشند.

حذف شاخه های فرعی که به سمت داخل تاج درخت برگشته اند. ( از پاشنه )

حذف ترک های جانبی خیلی قوی که روی شاخه های اصلی جارویی شده و چسبیده اند.

هرس از سال چهارم به بعد

چون درخت فندق از سال چهارم به بعد شکل گرفته است لذا هرس آن منحصر به عملیات اصلاحی و خفیف در داخل تاج درخت و بر پایه حذف شاخه های مرکزی و اضافی برای تامین نور در شکل جامی است.

اما از سال پانزدهم به بعد (چنان که در اورگون معمول است) چون درخت فندق به تدریج ضعیف مب شود و رشد شاخه از ۶۰ به ۱۵ یا حتی به ۵ سانتی متر می رسد و از میزان باردهی و اندازه و وزن میوه آن کاسته می شود هرس احیا یا جوان کردن درخت ضرورت دارد.

در این مرحله حتی باید ۵۰ درصد از چوب های اندام درخت حذف شود. شاخه های اصلی و فرعی و سرشاخه ها با توجه به تناسب و متعادل بودن گیاه کوتاه شوند.

البته واکنش درخت نیز در مقابل چنین شدت عنل، سبب رویش نرک های بسیار زیادی می شود که الزاما باید در زمستان همان سال یا در تابستان سال بعد ، بر حسب فرم و نیاز درخت به طور حتم حذف یا کوتآه شوند تا پس از دو سال دوباره درخت به بار بنشیند.

زخم بندی درخت در چنین هرس های پر در پی و زیاد با چسب باغبانی و با مواد قارچ کش یا باکتری کش بدیهی است.

با این حال تجربه و آزمایش های پیگیر برای اصلاح و تکمیل این تکنیک در آینده ضرورت دارد.