JO WhatsApp Contact Button

مقالات

اصول و روش های اصلاح گردو

اصول و روش های اصلاح گردو

اصول و روش های اصلاح گردو

اجزاء ژنتیکی در یک درخت یا یک رقم قابل تغییر نیست اما با دو رگ گیری هدفمند گل های ماده ژنوتیپ های جدیدی تولید می شود. به عبارت دیگر هر نهال بذری به دست آمده از یک گردو یک ترکیب ژنتیکی جدید و متفاوت است (ترکیبی از ژنوتیپ های والدین) با انتخاب هر دو والد، یک اصلاح گر می تواند یک ژنوتیپ برتر، نسبت به والدین آنها تولید کند .

تدوین برنامه برای اصلاح گردو چندین مرحله دارد :

مرحله اول تعریف هدف برنامه است. برای محصولات خشکباری این هدف معمولا شامل افزایش عملکرد و بهبود کیفیت است .

در مرحله دوم صفاتی که برای رسیدن به هدف اهمیت دارد شناسایی و بر اساس اهمیت اولویت بندی می شوند.

در ادامه درجه کنترل ژنتیکی یا وراثت پذیری صفت تعیین می شود. درجه کنترل ژنتیکی عبارت است از درجه وراثا پذیری یک صفت، که از طریق تجزیه و تحلیل داده ها روی عملکرد نتایج در رابطه با والد آنها قابل محاسبه است .

مرحله سوم در برنامه اصلاح درختان میوه عبارت است از انتخاب یک روش مناسب برای شناسایی درختان یا نهال های بذری که دارای صفات برتر هستند یا اینکه ژن های مربوط بع صفات اصلاحی را دارا هستند.

رشد اولیه سریع، اندازه میوه و کیفیت مغز نمونه هایی از این صفات هستند. تشخیص مقاومت به بیماری ها مشکل تر است. عوامل بیماری زا را پیدا کند تا گیاهان مقاوم به بیماری و همچنین حساس به بیماری را شناسایی کند . به محض شناسایی یک گیاه برتر، منبع ژنتیکی ایجاد این صفت شناسایی می شود.

گام بعدی، انتخاب والدین با ژنوتیپ مطلوب و دورگ گیری آنها به طریقی است که بتواند اطلاعات زنتیکی مورد نظر و ژنوتیپ های برتر را تولید کند. عمل تلاقی با استفاده از گرده افشانی کنترل شده صورت می گیرد که عبارت است از :

جمع آوری دانه گرده ی والد نر و انتقال آن به گل های ماده ایزوله شده والد ماده، تولید بذور هیبرید از طریق گرده افشانی کنترل شده، کاشت بذور تولید شده و مدیریت نهال های بذری هیبرید در قالب یک فرایند تعریف شده زنجیره ی یک برنامه اصلاحی است .

برنامه ی اصلاح گردو

هدف آنها افزایش عملکرد و کیفیت بود. صفات هدف عبارت بودند از جوانه های جانبی بارده، دیربرگ دهی، کیفیت خوب پوست چوبی، درصد مغز بیشتر و رنگ مغز روشن

فرآیندهای ارزیابی عبارت بودند از ثبت تاریخ های برگ دهی، گل دهی، برداشت ، تعیین درصد شاخه هایی با جوانه های بارده جانبی، امتیاز دهی به میوه ها از نظر ضخامت پوست چوبی، رنگ، محکمی و بافت پوست چوبی و همچنین وزن میوه ها و مغز میوه، محاسبه درصد مغز و رتبه بندی رنگ مغز.

رقم کان وی مایت، که یک رقم دیر برگ ده است ، با رقم پاین، که یکی از منابع حاوی ژنهای باردهی جانبی است، تلاقی شدند.

گرده افشانی مصنوعی درخت گردو

گرده افشانی مصنوعی عبارت است از انتقال دانه گرده از بساک به کلاله مادگی به وسیله روش های ابداعی بشر. گرده افشانی با گل های نر جمع آوری شده در داخل کیسه های پارچه ای، جمع آوری دانه گرده و پخش مستقیم آن و پیوند یک شاخه گرده زا بر روی پایه اصلی این مشکل را تاحد زیادی برطرف کرد. اما به نظر می رسد موفقیت کافی نباشد.

بهترین زمان گرده پاشی درخت گردو

حداکثر درصد تشکیل میوه با استفاده از گرده افشانی مصنوعی زمانی است که زایده های کلاله به اندازه کافی رشد کرده و از هم جدا باشند، گرده افشانی در مرحله رسیدن زیاد کلاله یعنی زمانی که قسمت غده ای سبب جریان ترشحی می شود موجب تقلیل در تشکیل میوه می شود و در مرحله بعد از آن یعنی زمانی که فرورفتگی هایی که در روی زایده کلاله ایجاد می شود و قسمت های خال دار خشک می شود کاربرد دانه گرده عملا در تشکیل میوه نقشی ندارد و گرده افشانی بر روی کلاله نابالغ درصد تولید گردو را پایین می آورد.

گل های نر از سه راه باعث کاهش پتانسیل تولید در گردو می شوند :

1-­ گل های نر به طور بالقوه می توانند جایگزین جوانه های گل ماده در چندین گره شوند.

2- گل های نر گاهی موجب ریزش جوانه انتهایی می شوند.

3- گل های نر مواد غذایی بیشتری مصرف می کنند که برای تشکیل گل های ماده لازم است.

میزان گل نر درخت گردو

*­ در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه 14 ژنوتیپ علیرغم داشتن گل ماده فاقد گل نر بودند.

* در 38 درصد از ژنوتیپ ها تعداد گل نر کم

* در 26 درصد از ژنوتیپ ها تعداد گل نر در حد متوسط

* در 27 درصد ژنوتیپ ها تعداد گل نر زیاد

* در 8 درصد از ژنوتیپ ها تعداد گل نر خیلی زیاد